
ครอบฟัน
ครอบฟัน คือการรักษาฟันเดิมตามธรรมชาติที่ได้รับการเสียหาย อันเนื่องมาจากสาเหตุต่างๆ เช่น ฟันที่ผุจนกินเนื้อฟันเยอะ และไม่สามารถรักษาโดยการอุดฟันได้ ฟันหัก ฟันแตก ฟันร้าว ฟันที่ผ่านการรักษารากฟัน สีฟันหรือรูปร่างฟันไม่สวยงามเหมือนกับฟันรอบข้าง การทำครอบฟันจึงเป็นการทำให้ฟันซี่นั้นๆกลับมาแข็งแรง สามารถใช้งานในการบดเคี้ยวอาหารได้เหมือนเดิม และมีความสวยงามอีกครั้ง โดยการทำครอบฟันที่มีสีเหมือน หรือใกล้เคียงกับสีฟันเพื่อครอบ หรือคลุมฟันที่ได้รับความเสียหายนั้นๆทั้งซี่ โดยการทำครอบฟันจะทำได้ทั้งฟันหน้า และฟันที่อยู่ด้านใน เช่นฟันกราม เป็นต้น
ดังนั้นการเลือกวัสดุที่เหมาะสมในการทำครอบฟันหน้า หรือฟันหลังที่อยู่ด้านในจึงมีความสำคัญ
สำหรับฟันหน้า จะคำนึงถึงความสวยงามเป็นหลัก เพราะเป็นฟันที่อยู่ด้านหน้า ไม่ว่าจะยิ้ม หรือพูด หรืออ้าปาก ฟันหน้าจะเห็นได้ชัด ดังนั้นวัสดุสำหรับครอบฟันหน้าควรเป็นวัสดุที่ให้สีเหมือน หรือใกล้เคียงกับสีของฟันธรรมชาติ ให้ความสวยงาม และความมั่นใจ เช่นวัสดุที่เป็นเซรามิค หรือวัสดุที่มีทองเป็นส่วนผสม
สำหรับฟันด้านใน เช่นฟันกราม ที่มีหน้าที่หลัก คือใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร ต้องใช้แรง และต้องมีความแข็งแรงทนทานสูง ดังนั้นวัสดุที่เลือกใช้สำหรับฟันกราม หรือ ฟันด้านในไม่ได้เห็นเด่นชัดเหมือนฟันหน้าดังนั้นการเลือกวัสดุ ให้เน้นความแข็งแรง ทนทานเป็นหลัก เช่น วัสดุที่เป็นโลหะ หรือโลหะเป็นส่วนผสม
การทำครอบฟันนั้น วัสดุส่วนใหญ่จะมีระยะเวลาการใช้งานได้ถึง 5 ปีหรือนานกว่านั้นแล้วแต่การใช้งานของแต่ละเคส ยกเว้นกรณีที่เป็นการทำครอบฟันชั่วคราว ที่วัสดุจะไม่ได้มีความคงทนเนื่องจากเป็นครอบฟันที่ถูกทำขึ้นเพื่อให้ทดแทนเพียงชั่วเวลาหนึ่งเท่านั้น
ก่อนการทำครอบฟัน ทันตแพทย์จะแนะนำวัสดุครอบฟัน และแนวทางการรักษา รวมถึงข้อดี ข้อเสียของวัสดุทำครอบฟันที่เหมาะสมกับตำแหน่งของฟัน และตามความต้องการในแต่ละเคส
โดยหลักๆ วัสดุครอบฟันที่นิยมจะมี ดังนี้
-
ครอบฟันโลหะ จะมี 2 แบบด้วยกัน คือ
-
1) ครอบฟันโลหะล้วน (Full Metal Crown): หลักๆคือจะเป็นโลหะเป็นหลักผสมด้วย สแตนเลส โคบอลต์โครเมียม หรือนิกเกิลโครเมียม ซึ่งจะให้ความแข็งแรง มีความทนทานสูง ทนต่อแรงบดเคี้ยวอาหารได้ดี มีคุณสมบัติในการต้านสนิม แต่ไม่ให้ความสวยงามเนื่องด้วยสีวัสดุชนิดนี้จะให้สีเป็นสีเงิน (หรือสีโลหะ) มีความวาวของโลหะ คล้ายกับสีของสเตนเลส ไม่ให้สีเหมือนฟันธรรมชาติ จึงเหมาะกับการเป็นวัสดุที่เลือกใช้สำหรับฟันกรามที่อยู่ด้านในที่มีหน้าที่หลักในการบดเคี้ยวอาหาร แต่เวลาพูดหรือยิ้มนั้นจะไม่เห็นเพราะเป็นฟันที่อยู่ด้านใน ราคาสำหรับวัสดุชนิดนี้จะมีราคาไม่สูง
-
2) ครอบฟันโลหะผสมที่มีทองเป็นส่วนผสม (Full Metal Crown): วัสดุนี้จะให้ความแข็งแรง ทนทานมาก โดยจะสามารถแบ่งแยกย่อยได้เป็นอีกหลายชนิดขึ้นอยู่กับสัดส่วนของทองที่ผสม เช่น
-
-
-
-
Palladium base metal ที่ผสมทองในปริมาณ 2%แต่มี Palladium เป็นวัสดุ
-
Semi-precious Metal ทีมีทองผสมปริมาณ 50% ซึ่งจะไปผสมกับส่วนผสมของโลหะเงิน และทองคำขาว
-
High precious Metal ที่มีปริมาณทองผสมที่ 85%
ทั้งนี้ข้อสังเกตของการมีทองคำเป็นส่วนผสม คือยิ่งมีปริมาณของทองผสมมากก็จะให้สีที่เหมือนฟันธรรมชาติจริงๆได้มากขึ้นตาม ไปด้วย ซึ่งวัสดุชนิดนนี้สามารถเลือกให้ได้สำหรับฟันหน้า และฟันหลัง เนื่องจากให้ทั้งความทนทาน และความสวยงามจาก ส่วนผสมของทองที่จะให้สีใกล้เคียงฟันธรรมชาติ แต่ราคาจะค่อนข้างสูง
-
ครอบฟันโลหะเคลือบเซรามิค (Porcelain-Fused-to-Metal-Crown) วัสดุชนิดนี้คือการนำโลหะมาทำเป็นโครงด้านในเพื่อสร้างความแข็งแรง และใช้เซรามิคคลือบด้านนอกเพื่อให้ความสวยงาม โดยให้มีสีที่ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ ทั้งนี้ครอบฟันที่มีโครงเป็นโลหะที่มีส่วนผสมของทองผสมอยู่จำนวนน้อย หรือมาก จะส่งผลต่อสีของครอบฟัน โดยถ้าส่วนผสมของปริมาณทองมีมากสีของตัวครอบฟันด้านนอกจะมีสีใกล้เคียงกับสีฟันธรรมชาติมากขึ้น วัสดุโลหะเคลือบเซรามิคนี้เหมาะสำหรับเป็นตัวเลือกในการทำครอบฟันกรามหลัง ที่ให้ทั้งความแข็.แรง ทนทาน และความสวยงาม
-
-
3) ครอบฟันเซรามิคล้วน (All Ceramic): วัสดุประเภทนี้จะให้ความสวยงาม มีสี และความวาวเสมือนกับฟันจริงตามธรรมชาติ จึงเป็นที่นิยม และเหมาะกับผู้ที่ต้องการให้งานครอบฟันเหมือนกับฟันธรรมชาติจริงๆ อีกทั้งยังมีอายุการใช้งานนาน คงทน แต่ทั้งนี้วัสดุชนิดนี้ก็มีความเปราะบาง และอาจเกิดการแตกได้ถ้าเคี้ยวอาหารที่มีความแข็งมากๆ ดังนั้นทันตแพทย์จะแนะนำให้เลือกใช้วัสดุนี้กับงานครอบฟันหน้า โดยเหตุผลเรื่องความสวยงามเป็นหลัก แต่วัสดุเซรามิคล้วนนี้จะไม่เหมาะกับการบดเคี้ยว (เช่นฟันกราม) เพราะอาจมีการกระทบ กระแทกระหว่างการบดเคี้ยวมำให้แจกได้ง่าย และสำหรับในด้านราคาตัววัสดุเซรามิคนี้จะมีราคาสูง
-
ครอบฟันเซอร์โคเนีย (Zirconia): คือ การครอบฟันด้วยเซรามิคล้วน โดยการใช้คอมพิวเตอร์ในการออกแบบขึ้นรูป ให้ความแข็งแรง ทนทานและมีความสวยงาม
-
-